Ode aan mijn moeder

ODE AAN MIJN MOEDER
Geschreven door Rob Meyer

Mijn moeder, overleden in mei 2009, zag het eerste levenslicht in Oekraïne, nabij de grote stad Orel.
Ze groeide op in een dorpje met een wijze moeder en even wijze vader.
Ze was erg leergierig en had niks met poppen en dergelijk meisjesspeelgoed.
Op een dag kreeg ze toch een pop voor haar verjaardag, smeet het ding het raam uit en dook weer in een boek.
Toen de pop telkens ‘terugkeerde’ door toedoen van haar ouders, besloot ze op een dag om dat ding in de tuin te begraven.
Typerend voor deze feministe avant la lettre.
Als ik een biografie zou willen schrijven over wat ze allemaal heeft meegemaakt in haar uiterst bewogen leven, dan zou dat een lijvig boekwerk worden.
Ik zal volstaan met enkele memorabele momenten die ze mij toevertrouwde.
Allereerst was daar haar eerste kennismaking met het ‘bovennatuurlijke’ ten tijde van de 2de wereldoorlog.
Het dorp waar ze woonde was volledig in handen geraakt van de nazi’s en er werden geregeld mensen gedeporteerd richting Das Deutsche Reich, om aldaar te werk gesteld te worden in wapen- en vliegtuigfabrieken.
Maar haar familie werd niet gevraagd, aangezien de enige man, haar vader, begin van de oorlog was gestorven aan dubbele longontsteking.
Maar op de één of andere manier móest mijn moeder naar de Duitse commandant die het dorp onder controle had met de vraag, ja zelfs smeekbede om haar en haar 2 zusters en moeder ook te deporteren naar Duitsland.
De man was uiterst verbaasd, snapte niet dat iemand dat graag wilde.
Maar hij gaf gehoor aan mijn moeders smeekbedes en even later zaten de vier vrouwen in de trein richting Duitsland.
Nog geen uur na hun vertrek verschenen de geallieerden ten hemel en bombardeerden het gehele dorp volkomen plat! Alles lag geheel onder puin en het dorp was totaal van de kaart geveegd.
Toen wist mijn moeder dat er meer tussen hemel en aarde is dan we kunnen zien of weten.
Eenmaal in Duitsland werden ze te werk gesteld in dezelfde vliegtuigfabriek waar mijn latere (Nederlandse) vader ook werkte.
In mei 1945 trouwde mijn vader met mijn moeder in Munster en nam haar mee naar Nederland.
Pas na 23 jaar kreeg mijn moeder weer contact met haar moeder en zuster (de andere zuster was 7 jaar na de oorlog overleden aan meningitis.
En dat werd de tweede kennismaking met het bovennatuurlijke.
Dat ging zo:
Op een nacht, in 1952, werd mijn moeder plotseling wakker en zag midden in de kamer haar jongere zus geheel in het wit boven haar zweven. Ze zwaaide met een glimlach en verdween weer.
Mijn moeder huilde en wist dat haar zuster was overleden en op deze wijze toch nog even afscheid kwam nemen.
Later, in 1968, toen mijn moeder haar moeder en overgebleven zuster voor het eerst sinds de oorlog weer sprak in Moskou, hoorde ze dat haar jongere zus precies díe nacht was overleden ten tijde van haar verschijning!
Het huwelijk met mijn vader was 14 jaar lang een ellende en in 1959 verliet ze het ouderlijk huis. Na een jaar procederen kreeg ze uiteindelijk mij en mijn kleine zusje onder haar hoede. Mijn vader probeerde alles om zijn 2 kinderen bij zich te houden. Was niet goed gegaan, zoveel was helder.
Dit zijn slechts enkele fragmenten uit haar leven.
Nog los van de vele lijken in haar dorp die her en der op straat lagen en in de Wolga dreven, en haar kindje van 3 dat in haar armen stierf aan difterie in een Duitse barak. De vader van dat kindje moest naar het front en heeft zelfs niet eens geweten dat mijn moeder zwanger was van hem. Pas na 25 jaar kreeg mijn moeder officieel bericht dat hij aan het front was gestorven.
Ze heeft uiteindelijk de respectabele leeftijd van 85 jaar mogen bereiken en stierf enkele maanden na mijn vader, hoewel ze al sedert hun scheiding nooit meer samen hebben opgetrokken. Daarvoor was de verstandhouding te verstoord.
Ze heeft altijd gewerkt en gezorgd voor mij en mijn zusje, met name als gediplomeerd tolk Russisch-Nederlands voor een internationaal ingenieursbedrijf.
Het valt goed te snappen dat zij als sterke, onafhankelijke vrouw die zoveel ellende moest doormaken uiteindelijk over een grote levenswijsheid kwam te beschikken. Talloze wijze lessen gaf ze mij mee, en enkele wil ik hier graag delen….
Als mensen maar doorkletsen zonder echt inhoudelijk bezig te zijn, zei ze altijd:
‘Een diarree van woorden betekent een verstopping in de hersenen.’
Over mensen die zich in een huwelijk claimend aan elkaar vastklampen:
‘Als 2 vogels aan elkaar zijn vastgebonden, dan hebben ze 4 vleugels maar kunnen ze geen van beiden vliegen.’
Bij mensen die het te goed hebben:
‘Als een hond te veel te vreten krijgt, wordt-ie dol.’
Mensen die over anderen oordelen:
‘Als je met één vinger naar een ander wijst, wijzen er nog steeds 3 naar jezelf.’
Over mensen die zich beledigend uitlaten jegens iemand:
‘Hondje blaft, en de wind neemt het mee.’
Tegen mensen die zeggen: ‘Dit is van mij’, was haar enige commentaar:
‘Het enige wat van jou is, is datgene wat je achterlaat in het toilet. En zelfs dàt moest je loslaten.’
Daarnaast was gastvrijheid haar hoogste goed en iedereen die bij haar kwam voor raad en daad, kon rekenen op haar onvoorwaardelijke steun en luisterend oor.
Als laatste nog één ding: haar overlijden.
De laatste 2 jaren van haar leven woonde ze in een aanleunwoning in Bolsward.
Ik ging geregeld bij haar langs en probeerde haar laatste jaren wat spiritueel te inspireren.
Toen ze eenmaal op haar sterfbed lag, had ik nog een laatste gesprek met haar. Ik weet niet meer precies waar we het over hadden, maar de kern van het gesprek handelde over bewustzijn en ‘je niet te laten meesleuren door de lichamelijke dood’.
Haar laatste woorden waren: ‘Dank je, je hebt mij de ogen geopend!’
2 uur later blies ze haar laatste adem uit in de armen van mijn dochter, die overigens dezelfde naam heeft. Ik was even weg om iets te regelen en miste haar moment van vertrek.
Mam, rust in vrede, je hebt een bewogen maar vruchtbaar leven achter de rug.
Dank voor alles wat je mij hebt gegeven, ik hou van je, altijd.

EINDE

Voor meer gratis verhalen en columns, meld je aan op mijn FB-pagina:

https://www.facebook.com/groups/377554749281077/